Το παιδί σου και το σκυλί σου όπως το μάθεις, έλεγε η γιαγιά μου και εγώ εύρισκα ένα σωρό δικαιολογίες για να απενεχοποίησω τον εαυτό μου από τη συμμετοχή μου στην κατά καιρούς μη σωστή συμπεριφορά της κόρης μου.
Και να που σήμερα, μετά από τριάντα χρόνια ενασχόλησης με τα ζώα, σκύβω το κεφάλι μου στη λαϊκή σοφία για το δεύτερο σκέλος, γιατί όχι λοιπόν και για το πρώτο. Ναι μεν γεννιέται. αλλά και γίνεται.
Δεν ξέρω αν η εγγενής ροπή
μου προς τη φιλοζωία ή η μακρά θητεία μου στο χώρο με οδήγησε να παρακολουθήσω ένα behavioural medicine course και behaviour modification διά μέσω των οποίων συνειδητοποίησα όλα αυτά που τόσα χρόνια βιώνουμε.
Βλέπω τον εαυτό μου, νεαρή κτηνίατρο να συμβουλεύει το φοβισμένο πελάτη πως θα εκπαιδεύσει το ζώο του να μην λερώνει μέσα και να αποφύγει την καταστροφή των χαλιών και των επίπλων και συνειδητοποιώ ότι ο τρόπος διαχείρησης της κατάστασης (όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος) έχει άρδην αντικατασταθεί. Τη διπλωμένη εφημερίδα, είμαι σίγουρη ότι την θυμόσαστε, έχει αντικαταστήσει το snack, αμοιβή, φιλοδώρημα, δωροδοκία σε τελευταία ανάλυση, είναι ο καινούργιος τρόπος προσέγγισης και το περίεργο είναι ότι το ζώο μπαίνει άμεσα στη συναλλαγή, στην έκπαίδευση.
Εχουν αλλάξει τα ζώα; Εχουν μπεί τόσο στην καθημερινή, γεμάτη τρεχαλητά, ζωή μας ώστε να έχουν επηρεασθεί και τα γονίδια τους; Νέες γενεές ζώων πιο έξυπνες, με αυξημένη διαίσθηση ή τηλεπάθεια ή απλά κτηνίατρος που εξασκεί τριάντα συναπτά έτη το επάγγελμα, με ότι αυτό συνεπάγεται όσον αφορά τη διακαναλική επικοινωνία με τα ζώα ή ότι άλλο μπορούμε να σκεφτούμε.
Λίγα χρόνια μετά την αποφοίτησή μου από το Α.Π.Θ. έκανα το πρώτο μου ταξίδι στη Γαλλία, στο Παρίσι. Άσχετη ούσα, όσον αφορά στη γεωγραφική διασπορά της λεισμανιάσεως, αλλά με τόσο μεγάλη διάθεση για μάθηση προσπάθησα να διεισδύσω σε ένα μεγάλο κτηνιατρείο της πόλης, ζητώντας glucantime (αυτό δεν έχει αλλάξει). Kαι τι μου έκανε τότε τεράστια εντύπωση! τα ζώα, τα σκυλιά στη μεγάλη ολοκάθαρη και τακτοποιημένη αίθουσα αναμονής. Γυαλιστερά, περιποιημένα, ήσυχα καθισμένα, κρατημένα από τα λουράκια τους δίπλα στα αφεντικά τους, περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους, χωρίς να γαυγίζουν ή να παραπονούνται. Μερικά φοβισμένα κάτω από τις καρέκλες. Τα δικά μας θύμιζαν τα παιδιά μας στις παραλίες. Γιωργάκη μην πας βαθειά. Κωστάκη το σωσσίβιο σου. Τζάκ μηηη ωω!! Το καημένο κατούρησε το παπούτσι της κυρίας. Είναι η πρώτη φορά!!!!!!
Οι εποχές άλλαξαν, φυσικά δεν έχουμε φθάσει σε εκείνο το επίπεδο, όμως όλο και περισσότερο οι αίθουσες αναμονής μου θυμίζουν εκείνη την εικόνα.
Όλα αυτά τα χρόνια τα ζώα, αθόρυβα, εισέβαλαν στα νοικοκυριά μας. Οι δεσμοί που δημιουργούνται είναι ισχυρότατοι. Τα ζώα αποτελούν ισότιμα μέλη της οικογένειας και ο ρόλος και η επίδραση τους στον άνθρωπο είναι πλέον αποδεδειγμένη και αδιαμφισβήτητη.
Λένε ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για σκληρές ημέρες, όμως δεν θα ξεχάσω τους σκύλους έξω από τις φαβέλες στο Ρίο. Αδέσποτοι άνθρωποι με τους περιποιημένους, με λουριά, συντρόφους σκύλους τους. Ούτε τη Μοσχοβίτισσα γριούλα με τα τριμμένα ρούχα και το σκούφο σε μια πλατεία της Μόσχας να πηγαίνει βόλτα το φρεσκοκουρεμένο και καλοντυμένο caniche της.
Είναι άξιο μελέτης η αλληλεπίδραση και βαθύτερη επικοινωνία ανθρώπου-ζώου. Και λέγοντας βαθύτερη εννοούμε την αλληλεπίδραση σε κυτταρικό ίσως επίπεδο <Μεταιατρική>, η θεωρία του καθρέπτη, για τις ασθένειες του ανθρώπου.
Μια διαβητική πελάτισσά μου ανέθρεψε τρία διαβητικά caniche διαφορετικής γενεαλογίας. Σύμπτωση??? Πριν χρόνια πελάτης μου αρνήθηκε να μπει στη διαδικασία θεραπευτικής αντιμετώπισης του διαβήτη του dachshund του, το οποίο πέθανε από διαβητικό κώμα. Ο ίδιος υπέστη ακρωτηριασμό του γαγγραινοποιημένου άκρου του, μετά δίμηνο, έμαθα. Σύμπτωση???? Αλήθεια, δεν είναι καιρός να καταγράφουμε αυτές τις περιπτώσεις.
Εχετε παρατηρήσει και αναφέρομαι περισσότερο στους παλαιότερους, την αλλαγή συμπεριφοράς των ζώων στα ιατρεία μας? Πιο ήρεμα, λιγότερο άγρια ζώα συγκριτικά με το παρελθόν, αποτέλεσμα καλύτερης αντιμετώπισης από τους ιδιοκτήτες τους. Είναι δε εντυπωσιακό πως αλλάζει η συμπεριφορά και αυξάνεται ο βαθμός της επικοινωνίας εξεταζόμενου ζώου-ιατρού, όταν ο δεύτερος αντιληφθεί τον κόσμο μέσα από τα μάτια του ζώου, βρεθεί στη θέση του και καταλάβει την σημειολογία των κινήσεων του. Μήπως πρέπει να αναθεωρήσουμε τους τρόπους συγκράτησης στο ιατρείο μας; Ο σκύλος πρέπει να μπαίνει καλπάζοντας από το απέναντι πεζοδρόμιο στο ιατρείο μας και όχι συρόμενος, φρενάροντας.
Είναι καιρός να προσεγγίσουμε διαφορετικά το κουτάβι, που από εκδίκηση κατούρησε το χαλί, το φουκαρά που σήκωσε την πολυκατοικία στο πόδι και κατούρησε το πάπλωμα όταν το αφέντικό του πήγε στη δουλειά, τον άλλο που δάγκωσε τον ταχυδρόμο , αυτόν που έφαγε τα ντουλάπια της κουζίνας και αυτόν που ακρωτηρίασε την ουρά του.
Είναι καιρός να αντιληφθούμε και να μυήσουμε τον ιδιοκτήτη στο πόσο σημαντικό είναι αφ'ενός η επιλογή της ράτσας του ζώου που θα υιοθετήσει, αφ'ετέρου το μεγάλο ρόλο που παίζει η εκπαίδευση,για την ευχάριστη και ομαλή συμβίωση με το κατοικίδιο, ώστε το ζώο να μη μεταβληθεί σε δυνάστη και πηγή περαιτέρω άγχους και προβλημάτων επιπροσθέτων των καθημερινών του.
Ευχαριστημένος πελάτης-λιγότερα εγκατελελειμένα φουκαριάρικα αδέσποτα ζώα-λιγότερες ευθανασίες-περισσότερη δουλειά.
Η συμπεριφορά του ζώου είναι συνισταμένη της κληρονομικότητας και του περιβάλλοντος του. Είναι καθοριστική δε η εκπαίδευση που δέχεται μέχρι και την 16η εβδομάδα της ζωής του. Όχι ότι μετά δεν εκπαιδεύεται,αλλά πρέπει πρώτα να υποστεί απευεσθητοποίηση και μετά εκμάθηση της επιθυμητής συμπεριφοράς. Και λέω επιθυμητής διότι σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει σωστό και λάθος αλλά αυτό που επιθυμεί ο ιδοκτήτης και το ρόλο που καλείται να παίξει το κατοικίδιο π.χ.να κοιμάται στο κρεββάτι ή όχι, να επιτίθεται ή όχι σε άγνωστα άτομα και πότε.
Η κοινωνικοποίηση των κουταβιών, ένα μέρος της οποίας είναι και τα puppies parties ,είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει άμεσα.
Τζιάκη Μάρθα
Κτηνίατρος, τ. βοηθός Χειρουργικής Κλινικής
Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
mtziaki@ath.forthnet.gr
Pets and Vets.gr
